t/fOdf e}F/x]sf]
cfGbf]ng / ef/tsf] ;xefuLtf ljr ;DjGw % ls %}g © s] ;flRrs} c;Ú/Iffsf] sf/)f
g]kfndf lgof{t ug{ g;s]sf] xf] t © s] ;flRrs} dw];L g]tf OdfGbf/ xÚg jf jfxfgf
xf] t © s] ;flRrs} t/fO{Fdw]; cfGbf]ng lgtfGt g]kfnL hf] ;lbof} b]lv dw];df %g
/ lk%*LPsf %g, cfkm\gf] clwsf/sf] nfuL nl*/x]sf %g t © ljrf/)fLo sÚ/fx? w]/}
%g\, Totflt/ g sÚg} g]tfsf] Wofg uPsf] % g cfGbf]ng /t kIfsf] . xf] cfkm\gf]
clwsf/ dfUgÚ gfhfoh xÚ¤b} xf]Og t/ cfkm\gf] clwsf/sf] nfuL ljb];L x:tIf]k rfxfgÚ
;lx xf t © s]lx tYo x? d eGg rfxG%Ú . dnfO{ yfxf %}g d]/f] ljZn]if)f stL
l&s % stL %}g . d cfkmÚn] u/]sf] ljZn]if)f eg] ;lx ;D´]sf] %Ú .
g]kfndf 2007 ;fn b]lv
clxn] ;Dd w]/} cfGbf]ng x? eP / x'¤b} %g . rfx] /f)ff lj/f]wL cfGbf]ng xf]; jf
k+rfotsf] lj?¢ jf km]/L 10 jif{ ePsf] o'¢ km]/L To;k%L ePsf] 2062÷63 sf]
cfGbf]ng To; kl%sf\] dw]; cfGbf]ng / clxn] e} /xsf] dw]; cfGbf]g, h] ;'s} eP
kgL ef/tsf] k|ToIf jf k/f]If ?kdf ;dy{g / ;xefuLtf ePs} xf] / clxn] pbféf]
ePsf] dfq d &fG%Ú . o;sf] ?k 2033 ;fndf dxf dfgj lj kL sf]O/fnfn] %n{é kf/]sf
lyP t/ To; tkm{ g pxfsf] kfl^{ g]kfnL s+fu|];n] Wofg lbof] g c? b]z eSt x¤Ú
eGg] cGo sf]lx g} . TotL j]nf olb lj kL nfO jÚ´]sf] eP ;fob clxn] of] cj:yf
cfpYof] g g]kfn ljZjdf cghfg b]; aGYof] . 2033 ;fndf hj lj kL d]nldnfk sf] lgtL
lnP/ g]kfn kmls{P To; jvt / clxn] kgL lj kL /fhfjfbL eg] t/ d]/f] ljZn]if)f cnL
km/s /Xof] . xf] pgL slxn] /fhfjfbL lyPgg pgL 1 b]zeQm g]tf lyP d]/f] ljZn]if)f
lsg eGg] dgdf cfp¤m% lsgsL pgn] TotL j]nf eg]sf /x]%g cfkm\gf] / /fhfsf] #fl^
hf]l*Psf] % . xf] eg]sf lyP xf]nf d hGd]sf] lyPg dnfO{ yfxf eP ;Dd Tof] eGgÚ
pgsf] dxfgtf lyof] lsgsL pgsf] ;w} bÚidg
/xsf] /fhfsf] af/]df pgn] Tof] zAb k|of]u u/]sf lyP Tof] sf]lx ug{ ;Sb}g . pgn]
eg]sf ;j} sÚ/f x]/]/ pgsf] ljZn]if)f ug]{ sf]lx kgL lj kL sf] /fhfjfbL eGb]g .
pgn] TotL j]nf of] kgL eg]sf lyP /] ls ljb];Lsf] uÚnfd ag]/ cfkm\gf] b]; leq ePsf]
bidg ;¤u n*\gÚ eGbf b];leqs} bÚidg} eP kgL /fhf b];s} gful/s xf] / pnfO{ kgL
b];sf] dfof % d p ;u¤ ldn]/ ljb]lz x:tIf]ksf] lj?¢ n*\%Ú . olx jfSo dnfO{ nfU%
lj kL /fhfjfbL lyP jf /fi^<jfbL . g]kfnL sf+u|]; k'gM ulNt uCof] 2046 ;fndf
km]/L ef/tsf] ;xof]u dfUof] . lj kL nfO{ j'´\g ;s]g .
s:tf] nf]stGq oxf b];sf] kIfdf
af]Nbf n]Vbf sfjf{xL ug]{ /] ltg} g]tsf] kf^L{sf dfG%] hf] clxn] dlGq d)*ndf %g
. b]zeSt x'g' ck/fw xf] . ef/tsf] HofbtL lj?¢ cfjfh p&fpg' ck/fw xf © d}n]
d]/f] /fhgLtL ug]{ ;fyL x? ;¤u eGg] u%'{ rfx] h'g ;'s} kf^L{ sf] xf]; sd;]sd
/fd|f] JofQmLnfO{ ef]^ ug{' kCof] g ls sfo{stf{ ag]/ hf] ;'s}nfO{ ef]^ ug'{ .
of] ;a d}n] clxn]sf] cfGbf]ngsf]
ljZn]if)f ug]{ pb]Zo ePsf]n] of] eg]sf] %' . b];eSt Tof] x'G% hf] b];sf] enf]
rfxG% . t/fO{df e}/x]sf] cfGbf]ngsf] g]qLTj u/]sf g]tf stL b]zeQm jf u¢f/ ©
/fh]Gb| dxtf] hf] ef/tdf a;]/ cfGbf]ng rsf{O{/x]sf %g Tof] eGbf kgL cfts+jfbL
utLljwL e}/x]sf] % . dxtf]nfO ;fy lbg] s] ;Rrf b];eQm x'g\ t © dnfO{ nfUb]g
ltgLx? g]kfnL x'g\ . lsgls Ps b];b|f]lx nfO d'VodlGq agfpg cfkm\gf] Hofg bfpdf
nufp% . b];b|f]lx eGg dnfO{ s'g} ;+sf]r nfu]g lsgsL g]kfndf nfdf] ;do;Dd dlGq
kb vfPsf] dfG%] ljxf/df r'gfj k|rf/df nfUg] s] b];eQm xf] . csf]{ s'/f dw];df s'/f
gldn]sf] s'/f l;df°g, Pp^} kf^L{df ePsf 2 hgf %'§} /fHosf] dfu u/]sf] b]lvG% .
c;f]s /fO{ ´fkf ;Úg;/L df]/~ lnDjÚjfg rflxof] eGg] cgL Tolx If]q pk]Gb| ofbj
dw];df rfOof] . cj eGgÚxf]; s] of] ;Dej % . gfhfoh dfu eg]sf] oxL xf] . cgL
km]l/ cfGbf]ng o;}sf] nfuL /] s:tf] vfnsf] dfu . xf] of] ;lx xf] eg] ls t c;f]s
/fO{ hghftL cfGbf]ngsf] lj?$ u$f/ ag]/ dw]; dfusf] ;dy{g ug{Ú kCof] of pk]Gb|
ofbj dw];sf] u$f/ g]tf jGgÚ kCof] k%f*L x^\gÚ kCof] xf]Og eg] cfGbf]ng t
/f]lsg] b]lvPg .
ef/tsf] ;+nUgtf
xf] of] cfGbf]ng kÚ)f{tM ef/t$f/f
;+rfnLt k|df)fLt ePsf] % . ef/t cfkm\gf] ks* g]kfndf /flv /fVg kgL g]kfnsf]
k|utL xf]; jf km]/L sÚg} ljsf; xf]; To;}n] kgL g]kfndf ag]sf] ;+ljfwfgdf p;sf]
c;xdtL ePsf] . csf]{ sÚ/f ef/t dw];Lsf dfu kÚ/f u/fpgsf] nfuL ;#fO{ /xsf] kgL
x}g s]jn g]kfn nfO{ tx; gx; agfpg] / dw]; / kxf* ljrsf] b'/L a(fP/ $]; a(fpg
rfxG% ef/t . To;}n] kgL p dw];sf] cfGbf]ng nfO jn k'Ug] u/L gfsf aGb u/L /x]sf]
% . s'g} kgL b]; cfkm\gf] zQmL / k|efj hxf tlx /fVg rfxG% Tof] unt xf]Og t/ hf]
c?nfO cfkm\gf\ k/Ljf/ leq v]Ng lbG% Tof] unt xf] .
dw];L bnsf
g]tf eGb} %g gfsf aGb ef/tn] xf]Og pgL x?n] u/] To;f] xf] eg] oL g]tf eGbf u$f/
g]tf sf] © xf] cfGbf]ng eg]sf] ;/sf/nfO c;xof]u ug'{ xf] gls csf]{ b];sf]
gf]S;fg hf]ufpg cfkm\gf] b];nfO{ s'OPsf] a:t' kmfNg] *lDk~ ;fO* agfpg] . xf]
pgLx?n] /f]s]sf x'g eg] s'OPsf ;fdfg / lju|g] ;fdfgsf] uf*L %f]*]sf %g © s]
pgLx? b]zeQm x'g\ sL u$f/ © ef/tn] ;do ;dodf eGb} % ls gfsf aGb ePsf] %}g km]/L
eG% hj;Dd dw];Lsf] dfu k'/f x¤'b}g gfsf v'Nb}g . cj of] gfsf aGb g]kfnLn]
u/]sf] sL ef/tn] © csf]{ s'/f ef/tsf] lj/f]w ubf{ oL dw];Lsf] ^fpsf] lsg b'v]sf]
:jfledfg s] xf] eGg] yfxf gesf] jf oL ]ls ef/tLo bnfn x'g oLgLx? © dw];Lsf]
clwsf/sf] nfuL n*\g] /] t/ oLgLx? d/] d?g xfld cfGbf]ng /f]Sb}gf} /] oLgLx? dw];sf]
clwsf/sf] nfuL xf] jf ef/tjf^ w]/} k};f cfpg] ePsf]n] lsg eO/x]sf] % cfGbf]ng ©
ef/tsf] nfuL jf dw];sf] nfuL :jfeLdfgL g]kfnL lsg aGb]gg oL dw];sf g]tf © hf]
gfd dfqsf g]kfnL x'g pgLx?nfO t s] eGg' hf] g]kfnL x'g pgLx? t a'em b];sf] enf]
;f]r geLqfp ljb];L g]kfndf h;n] cfkm\gf] cwLsf/ vf];Lof]; ef/tLo g]kfnL
gfu/Lstf nLP/ g]kfnL n'^\b} %g ljr/f kSsf dw];L kxl*ofnfO ufnL ub}{ %g . cgL
cfkm} k%f*L kb}{ %g\ .